Kinderen en afscheid

Kinderen betrekken bij afscheid

Het is onze natuurlijke reactie om kinderen te willen beschermen tegen de dood, pijn en rouw. We willen ze er ver vandaan houden.
Maar zo zit het leven niet in elkaar. Verlies hoort bij het leven. Ook bij dat van kinderen. We kunnen niet voorkomen dat kinderen verdriet ervaren wanneer iemand overlijdt. We kunnen ze wel leren dat de dood bij het leven hoort. Dit kunnen we doen door ze te betrekken bij het afscheid en de dagen tussen het overlijden en de uitvaart.

Kinderen en hun rouwproces

Oprechte aandacht voor kinderen in een periode van verlies is erg belangrijk. Als zij niet betrokken worden, kunnen ze hier op latere leeftijd last van krijgen. Door kinderen actief te betrekken bij het afscheid draag ik graag bij aan het kunnen verweven van het verlies in hun verdere leven.

De betrokkenheid bij het afscheid nemen van een dierbare is belangrijk voor het rouwproces en het beeld dat kinderen hebben van de dood. We kunnen kinderen leren dat het normaal is dat ze iemand missen en dat ze verdriet hebben. Afhankelijk van de leeftijdsfase en de band die ze met de overledene hebben, beleven kinderen het overlijden op geheel eigen wijze. Het is belangrijk om kinderen zo eerlijk en concreet mogelijk te vertellen wat er aan de hand is.

Kinderen kunnen op verschillende manieren hun aandeel hebben

Tijdens de uitvaart en in de dagen tussen het overlijden en de uitvaart kunnen kinderen, afhankelijk van hun leeftijd en ontwikkeling, op verschillende manieren hun aandeel hebben. Zo kunnen zij helpen bij het uitzoeken van de kist en de kleding die de overledene aan krijgt, muziek uitzoeken, zelf musiceren, zingen of dansen, de kist beschilderen of kaarsjes aansteken tijdens de afscheidsplechtigheid. Ook het maken van een tekening, het voorlezen van een verhaal of gedicht, het plakken van de postzegels of het dragen van de bloemstukken zijn rollen die kinderen zouden kunnen vervullen.

Emoties van kinderen

Kinderen rouwen op hun eigen manier. Meestal gebeurt dit in een veelheid van korte momenten. Daarbij zijn kinderen vaak erg gevoelig voor sfeer en emoties. Dit kan soms een heftige uitwerking hebben op hun gemoedstoestand. Het is voor een kind meestal lastig om zijn of haar emoties in woorden uit te drukken. Vaak is het makkelijker om uiting te geven aan gevoel door praktische dingen te doen.

Dit kan een bepaalde taak zijn in het regelen van de uitvaart of tijdens de afscheidsplechtigheid. Maar dit kan bijvoorbeeld ook door het maken van een mooie tekening of schilderwerk aan de keukentafel. Voor kinderen heb ik speciale materialen die ik mee kan nemen in de dagen tussen het overlijden en de uitvaart, zoals een bak met knutselspullen, werkboekjes en voorleesboekjes.

Ervaring

Judith en haar twee dochtertjes moesten veel te vroeg afscheid nemen van haar man en hun vader.
Ik mocht hen begeleiden en Judith deelde haar ervaring.

Na een intens ziektebed van 8,5 maand wat wij met ons gezin hebben doorlopen is mijn man op 39 jarige leeftijd veel te jong overleden. Hij heeft mij en onze twee dochters van 4 en 6 jaar achter moeten laten. Vooral voor hen was alles ongrijpbaar en overkwam het hen. Ondanks dat ik beide meisjes van A tot Z heb meegenomen in alle stappen en keuzes die hun papa en ik hebben gemaakt zijn zij nog te jong om dingen actief te blijven herinneren. Die gedachte was voor mij ondraaglijk. Zij moesten begeleid worden om op hun manier ook afscheid te nemen van hun vader, direct na het overlijden tot en met de uitvaart. Ik wilde het afscheid van mijn man daarom vooral in het teken van onze dochters hebben staan. Als het voor hen goed was, dan was het voor mij ook.

Stefan is in staat geweest de kinderen hun eigen proces te bieden. Hij heeft me geadviseerd hoe ik hen moest informeren en actief betrekken in deze eerste periode na het overlijden van mijn man. Zo hebben ze als eerste op de onbehandelde kist mogen tekenen en schrijven, hebben ze zelf bijzondere vlindertjes mogen beschilderen die als sluitknop op de kist zaten tijdens de ceremonie en heeft hij hen herinneringsboekjes gegeven om hun papa in te herdenken voor later. Hij heeft hen op een waardevolle manier gesteund en met hen gepraat op hun eigen niveau.

Stefan is voor mij de perfecte persoon geweest om ons gezin te helpen met deze onmogelijke opgave. Hij was er, voor onze dochters en voor mij. Zonder hem hadden we niet de ceremonie gehad die we nu hebben gehad.

Judith Havelaar nam afscheid van haar man op 21 april 2022, Apeldoorn

Waar je ook woont, ik sta voor je klaar

Mijn werkgebied beperkt zich zeker niet tot mijn eigen woonplaats. Ik ben werkzaam in Arnhem, Elst, Huissen, Velp, Rheden, Dieren, Doesburg, de Liemers, de Achterhoek en Twente. Uiteraard kun je ook van mijn diensten gebruik maken als je buiten deze regio's woont.

Voor vragen of informatie ben ik telefonisch, via sms of WhatsApp bereikbaar.

Stuur je liever een e-mail? Dat kan via contact@stefanboddenberg.nl

Contact opnemen